Dehet Banan deng Lamtua Yesus,
muding
Lukas
Tasao le Lukas dul dehet nia
11-3Ama Teofilus*Ngaal Teofilus sa se dais Yunanin nam nahin na noan, ‘atuil man in namnau Ama Lamtua’. Ni Lukas buk hmunan na, man un dulan bel Teofilus. Lukas buk nomer dua la, Aan in Nutus sas Dehet tas . man auk in todan.
Boa-blingin.
Atuli mamo dul soba-naan dehet deng dasi-dais man in daid son se kaim hlala kia ngas. Dehet oen in dulang nas muid apa lo, mo kaim taan haup dehet nas deng Lamtua Yesus nenan nas, nol atuil didang man net nol matan esan nas. Totoang oen in dehet tas le, lam muid baktetebes Ama Lamtua Allah in hid meman son lo-lolo hmunan nua ka.
Tiata auk tinang dais nas totoang nol babanan, kilan deng dehet ta peke ka. Hidim auk nutus le dulas totoang nol babanan, muid un lalan. Nini ela lam, ama taan asa man in daid son na nol baktetebes. 4Nol ama kon parsai noan, asa man atuli las in dehet son na, dehet in nole-lilung lo. Totoang nas, baktetebes ela!
Ama Lamtua ima-ii in deng sorga, tek meman deng Yuhanis in Sarain Atuli ka, in dadi ka
5Dehet ni un peke ka elia: dedeng laih Herodes kil bandu se propinsi Yudea ka, muik atuling mes ngala Sakarias. Un na mo, at mes deng tulu agama Yahudi las. Nol un kon at mes deng tulu agama man in se upung Abia buan na ngas. Sakarias sapa ka, ngala Elisabet. Elisabet nam kon upu-aan deng tulu agama las, lole un nam mo upung Musa kaka Harun in hua-koet.aDehet deng Bangsa Israel nol Bangsa Yahuda lalis mesa la 24:10; Dehet in Puit deng Dale Mesir 7:7 6Oen duas nuil lolo-lolo muid Ama Lamtua Allah prenta las nol atorang ngas totoang. Atuli kon todan one. 7Oen duas kon blalan son, mo muik aan lo, lole Elisabet maan in hua ana ka tema son.
8Oe mesan na, Sakarias nol un buan Abia las haup oras in dake se Um in Kohe-kanas Tene ka, se kota Yerusalem. 9Muid oen in nuil-nola ka lam, tulu agama las pel lot, le taan noan asii man taam laok se Um in Kohe-kanas Tene ka Kamar in Niu Dudui ka. Se na lam, atuling na musti tuun kai bui bingis se Ama Lamtua Allah sila-mata. Dedeng na, lot ta nahi tom Sakarias. 10Kon nam un taam lako. Oras un tuun kai bui bingis se kamar ra dalen na ka, atuil hut mamo kas kohe-kanas se kintal la. 11Nahkitu lam, Ama Lamtua Allah ima-ii mes deng sorga maa dil se maan in tuun kai bui bingis sa halin kanan na. Tulu agama la in tuun kai bui bingis sa
12Ngat net ela kon, Sakarias lii isi, didiin un taan le tao elola ka lo. 13Mo ima-ii in deng sorga ka tekan noan, “Sakarias! Lii deken ne! Ta Ama Lamtua Allah ming ku in kohe-kanas sa son. Ta mam ku sapam ma hua bel ku tana-ana biklobe mesa. Ku musti ngali un ngala ka, Yuhanis. 14Mam atuli hut mamo kon dalen kolo leo-leo nol mia, undeng mi haup aan son. Mam tana-ana ni tao ku dalem kolo. 15Ama Lamtua Koo Niu ka leo-leo nol una, kilan deng un ina ka in beeh una ka. Un musti luil totoang in ninu man tao le mahu ngas. Oras un tene maa ka, Ama Lamtua Allah pake un daid atuil tene.bBuk in Kahi 6:3 16Mam un hanet atuil Israel mamo le bali muid oen Tuang nga, na Ama Lamtua Allah. 17Un oen-lalin na nol un in kuasa ka parsis el upung Elia, man Ama Lamtua mee-baha deng hmunan nua ka. Un maa muna deng kit Tuang nga. Un tao atuil blalan nas le namnau oen anan nas pait. Nol atuil in bali kudi Ama Lamtua ngas, un bali oen in nuli ka kon, le halin oen bali muid Ama Lamtua in koma ka. Nini ela lam, un tao atuli las le oen dalen nas sium Lamtua in maa kia.”cMeliaki 4:5-6
18Mo Sakarias ketan bali ima-ii na noan, “Elol na la?! Auk nol auk sapang ngi blalan son nian nam, taon elol le auk taan noan nias totoang bisa dadis sa?”
19Kon nam ima-ii na siut noan, “Auk niam Gabriel, Ama Lamtua Allah atulin in loka-tadu ka. Un esa man lok auk le maa tek dais banan ni bel ku.dDanial 8:16, 9:21 20Mo ku dai parsai auk in teka ki lo. Tiata, taad deng ku in nodan na elia! Ku meem ma nudu', le ku aa nal lo deng leol neot nia, didiin oras mi in haup tana-ana ka ka. Mam ku ngat esa tuun! Ta asa man auk in teka ni lius oras sa lam dadi.”
21Atuil hut mamo man kohe-kanas se likun na ngas nangan hapun lo, lole Sakarias puti taan lo tuun nam. 22Mo oras un puit maa ka, un aa nal lo son. Hidim un bel taad nini ima ka, tukun nam oen tana noan, Ama Lamtua tulu belen dais in muun isi mes se Kamar in Niu Dudui ka.
23Oen oras in dake ka hidi kon, Sakarias pait lako uma. 24-25Nesang lo kon Elisabet behe. Kon un huni se uma dalen tukun, didiin bulan lima. Un aa noan, “Naka Ama Lamtua! Undeng Un tulu Un dalen banan na bel auk son. Eta auk haup in hua-koet son nam, atuli las tao nahmaeng auk pait lo ka.”
Ama Lamtua ima-ii deng sorga maa tutnaal Maria
26Dedeng Elisabet in behe ka laok bulan eneng kon, Ama Lamtua Allah lok Un ima-ii mes deng sorga, le lako se ingu mes ne propinsi Galilea, ngala Nasaret. Ima-ii na ngala Gabriel. 27Se Nasaret muik tana-bihatang mes ngala Maria. Maria na mo biklobeng mes ngala Yusuf neleng son. Yusuf na mo laih Daud in hua-koet. Tiata ima-ii Gabriel laok tutnaal Maria.eMatius 1:18 28Un tulu apa ka bel tana-bihatang na, le tekan noan, “Boa-blingin baat-ana! Ama Lamtua Allah huil nal ku son, le tao dais banan mes bel ku. Ama Lamtua Allah kon leo-leo nol ku, Maria.”
29Ming ela kon, Maria nangan taan asa man ima-ii na in teka ka lo. Un nangan taan le in teka na nahin na saa ka lo. 30Kon nam ima-ii na tek napiut noan,
“Maria! Lii deken!
Ta Ama Lamtua Allah kom le tulu bel ku Un dalen banan na.
31Nesang lo ka kam, ku behe,
hidim ku hua tana-ana biklobeng mesa.
Ku musti ngali Un ngala ka, Yesus .Se dais Ibranin nam, Yeshua nahin na noan ‘Ama Lamtua Allah bel boa-blingin atuli lia’. ‘Yeshua’se dais Yunanin nam Yesus . Tinang kon se Matius 1:21.
32Mam Un daid Atuil tene.
Nol Un nam Aan deng Ama Lamtua Allah man Lapa Dui Hihidi ka,
man Ama Lamtua noken noan, ‘Un na mo, Auk Anang esa.’
Mam Ama Lamtua Allah nikit Un le kil bandu,
banansila el Un upu kia-kaon laih Daud.
33Un man kil bandu napiut taung atuil Israel las.Dais Yunanin dul noan, ‘Un prenta Yakob um isin nas’. Un nahin na noan, ‘Un prenta atuil Israel las’.
Ta Un in prenta ka hidi nutus taan lo.”fSamuel dua la 7:12, 13, 16, Yesaya 9:7
34Mo Maria ketan ima-ii Gabriel la noan, “Auk niin nakbuan net nol biklobe mes lo bii kon! Lam taon elol le auk beheng nga?”
35Kon ima-ii na situn noan, “Elia! Mam Ama Lamtua Allah Koo Niu ka maa se ku. Nol Ama Lamtua Allah in Lapa Dudui ka nini Un kuasa la, le buba-kabut ku. Nini ela lam, tana-ana man ku in hua na, niu baktetebes, lole mam Ama Lamtua Allah noken noan, Un nam Auk Anang esa.
36Herang deken! Ta ku nenan mes ngala Elisabet kon behe son. Un blalan son ta atuli tek noan un hua lo ka. Mo halas ni un behe laok bulan eneng son. 37Ta taung Ama Lamtua Allah lam, totoang bisa dadi!”gDehet deng Apan-kloma ki in Dadi ka 18:14
38Hidim Maria siut noan, “Banan. Auk niam Ama Lamtua Allah atulin in loka. Nang le totoang daid muid ku in teka ka. Auk tade le muid Ama Lamtua in koma ka.”
Hidi kon ima-ii in deng sorga na lako nang una.
Maria lako meo Elisabet
39-40Kaliut nal lelo ila lo, kon Maria lalaba bok deng Nasaret le lako Sakarias ingu la, man ne leten deng propinsi Yudea. Lius se ua tukun nam, un taam lako se Sakarias uma, le boa-blingin nol Elisabet.
41Nikit Elisabet ming Maria in biu le aa noan boa-blingin na kon, tana-ana in se un tain dalen na ka sapan. Ti Ama Lamtua Koo Niu ka maa tama se Elisabet. 42Tiata un aa mumuun le tek noan, “Maria! Mam atuli las nikit sakeng ku ngalam ma lapa dui deng totoang bihaat in ne apan-kloma ki ngias! Mam atuli las kon nikit sakeng tana-ana in ne ku taim ma dalen na ka! 43Auk kon haup in naka, undeng auk Lamtuan na ina ka maa tutnaal nol au. 44Apin ku taam maa biu, le aa boa-blingin nol au ka, auk anang in ne auk taing ngi dalen nia ki, sapan, undeng dalen kolo. 45Ama Lamtua Allah tulu Un dalen banan na bel ku son, undeng ku parsai noan, Un daek muid Un in hida ka.”
Maria naka-naka Ama Lamtua Allah
46Maria aa noan,
“Deng auk daleng ngi esa-esa kia,
auk nikit sakeng Ama Lamtua ngala ka lapa-lapa!
47Auk daleng ngi kolo isi,
undeng Ama Lamtua Allah bel boa-blingin au!
48Un tinang auk babanan son,
molota auk niam Un atulin in loka-loka man muik nahin lo.
Ninin deng oras nia, mam totoang atuli li nangan noan auk niam,
bihaat man ulat banan dudui,hSamuel mesa la 1:11
49undeng Ama Lamtua tao bel auk dasi-dais in herang.
Un nam Kuasa Dui Hihidi nol Niu Dui.
50Ama Lamtua Allah tulu dael kasiang tutungus bel totoang atuil in todan-lahing se Una ngas,
deng in hua-koet mesa, lako in hua-koet tenga las.
51Un nini Un in kuasa ka,
le tao didaa atuil in bon batu ngas.
52Un tao nahu atuli-atuil in kil kuasa ngas,
undeng oen in koaok daat ta.
Mo Un nikit sakeng atuil in tao apa ka deng dadale ngas.iAyub 5:11, 12:19
53Un nalo atuil in lubung ngas didiin silis,
mo Un nulut soleng atuil in muki ngas
le lakos nol iman mosa.
54Un tulung Un atulin Israel las,
nol tulu Un in namnau one ka tutungus.
55Hmunan nua, Un butu-kil in hida nol kit upu kia-kaon nas,
upung Abraham nol un in hua-koet tas totoang.
Halas ni in hida na butu-kil napiut.”jDehet deng Apan-kloma ki in Dadi ka 17:7; Samuel mesa la 2:1-10
56Maria daad nol Elisabet bulan tilu, hidi halas-sam un pait lako uma, ne Nasaret.
Elisabet hua Yuhanis
57Oras sa maa lius kon, Elisabet hua tana-ana biklobeng mesa. 58Dehet na holhising lako se un nenan nas nol iung na isin na totoang, noan, Ama Lamtua Allah tulu Un dalen banan na, le bel Elisabet tana-ana mes son. Kon oen totoang dalen kolo.
59Nikit tana-ana na umur lelo paul kon, oen sunat un muid atuil Yahudi las atorang nga. Hidim oen le ngali tana-ana na, Sakarias muid un ama ka ngala ka.kAtorang deng Tulu Agama las 12:3 60Mo un ina Elisabet dai tao lo, le tek noan, “Ela deken! Un ngala ka, musti Yuhanis!”
61Mo oen situn noan, “Tasao le huil ngaal Yuhanis sia? Muik tahan atuli mes lo kon deng mi nenan nias, man muik ngalan ela!” 62Hidim oen aa nol Sakarias nini in tulu, le ketan noan un kom le ngali tana-ana na ngala asii la.
63Kon Sakarias tulu le nodan baut in dula. Ta oen kat belen, ti un dul noan, “Un ngala Yuhanis!” Kon nam atuli las totoang hera-herang.
64Nahkiut tuun nam, Sakarias meen in nudu' na banan meman. Hidim un nikit in naka bel Ama Lamtua Allah. 65Ta totoang atuil in daad dadani se na ngas lii nol herang. Kon nam dehet na holhising deng baha laok baha, didiin totoang atuil in se leten-leten deng propinsi Yudea ngas kon ming hapu. 66Atuil in ming dehet na ngas nangan-nangan noan, “Langa son, le Ama Lamtua in kuasa ka leo-leo nol tana-ana na. Ta eta un tene maa kam, un daid atuil tuladang elola le?”
Sakarias naka-naka Ama Lamtua Allah
67Nikit Sakarias aa nal pait tukun nam, Ama Lamtua Koo Niu ka maa tama se una. Tiata un tek noan,
68“Naka Ama Lamtua Allah, atuil Israel las, Lamtuan na!
Ta Un maa son, le sui Un atulin nas,
halin nam oen banansila el ata ka pait lo.
69Ama Lamtua nikit Atuli mesa, man in kuasa ka muun isi,
le mam bel boa-blingin kita.
Un nam deng laih Daud in hua-koet.
70Ama Lamtua hid nias meman son deng hmunan hesa kua,
nini Un mee-baah in muid Un tutungus sas.
71Halas ni Un le sao kit
deng kit musu las,
nol atuli-atuil man pesang dael nol kita ngas.
72-73Un tulu Un dalen banan na bel kit upu kia-kaon nas,
undeng Un nangan nakekeon Un in hid one ka,
man Un butun nol upung Abraham.
74Un sao kit son deng kit musu las,
le halin kit todan-lahing se Una,
nol in lii-tidu lo.
75Un sao kit son,
le halin nam kit in nuli ki niu, nol lolo tutungus se Un sila-mata ka.
76Yuhanis! Ku niam, auk anang.
Mam atuli li taan noan, ku niam mo, Ama Lamtua Allah man Lapa Dui Hihidi ka mee-baha.
Mam ku laok tek atuli las,
le oen sodo-sium Tuang in maa kia.lMeliaki 3:1
77Nol ku laok tulu lalan bel Ama Lamtua atulin nas,
le halin oen taan noan oen haup boa-blingin,
undeng Ama Lamtua kose soleng oen in kula-sala ngas.
78-79Ama Lamtua dalen na duda nol namnau kita,
tiata Un bel kit dola balu,
banansila el leol balu, man kil langa balu.
Kit laok ne mitang dalen,
nol lii in mate,
undeng kit daem nol Ama Lamtua lo bii,
mo mam Un bel kit langa le pel nol kit lakong se lalan in dame ka.”mYesaya 9:2
80Hidi kon lelon laok lelon nam, Yuhanis tene keko lako. Ama Lamtua Koo Niu ka kon tao tes una. Un tene maa kon, un lako daad se maan in muik atuil lo, didiin un nikit un osa la bel atuil Israel las.

*1:1: Ngaal Teofilus sa se dais Yunanin nam nahin na noan, ‘atuil man in namnau Ama Lamtua’. Ni Lukas buk hmunan na, man un dulan bel Teofilus. Lukas buk nomer dua la, Aan in Nutus sas Dehet tas .

1:31: Se dais Ibranin nam, Yeshua nahin na noan ‘Ama Lamtua Allah bel boa-blingin atuli lia’. ‘Yeshua’se dais Yunanin nam Yesus . Tinang kon se Matius 1:21.

1:33: Dais Yunanin dul noan, ‘Un prenta Yakob um isin nas’. Un nahin na noan, ‘Un prenta atuil Israel las’.

a1:5: Dehet deng Bangsa Israel nol Bangsa Yahuda lalis mesa la 24:10; Dehet in Puit deng Dale Mesir 7:7

b1:15: Buk in Kahi 6:3

c1:17: Meliaki 4:5-6

d1:19: Danial 8:16, 9:21

e1:27: Matius 1:18

f1:32-33: Samuel dua la 7:12, 13, 16, Yesaya 9:7

g1:37: Dehet deng Apan-kloma ki in Dadi ka 18:14

h1:48: Samuel mesa la 1:11

i1:52: Ayub 5:11, 12:19

j1:46-55: Dehet deng Apan-kloma ki in Dadi ka 17:7; Samuel mesa la 2:1-10

k1:59: Atorang deng Tulu Agama las 12:3

l1:76: Meliaki 3:1

m1:79: Yesaya 9:2